0

เมื่อเรามาถึง น่าน เราจะนึกถึงอะไร

ในช่วงเวลานี้ บางคนก็นึกถึง สะปัน หมู่บ้านกลางหุบเขา ในอำเภอบ่อเกลือ

หรือ ภาพกระซิบรักบันลือโลก “ปู่ม่าน-ย่าม่าน” ที่วัดภูมินทร์ ในตัวจังหวัดน่านเอง   

แต่ไม่ไกลไปจากเมืองน่านมากนัก ยังมีกิจกรรมที่เราควรไป...โดน

โดน นวด

โดน คลึง

และโดนกลิ่น

นั้นก็คือ ทริป ม่วนกาย ม่วนใจ ทริปสุขภาพที่ บ่อสวก

1

บ่อสวก

บ่อสวก เป็นตำบล ที่มีการเพาะปลูกแหล่งสำคัญของเมืองน่าน และมีชื่อเสียงมาตั้งแต่อดีต หลายอย่างถูกพัฒนาเป็นผลิตภัณฑ์ชุมชน ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ซึ่งรวมไปถึงสมุนไพร องค์ความรู้ด้านสมุนไพรในการรักษาโรคภัยและบำรุงร่างกาย นับเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านบ่อสวกที่สืบทอดมาแต่บรรพบุรุษ ที่เรียกว่า ยาเมือง ซึ่งปรุงขึ้นมาโดยพิจารณาตามเรือนธาตุของเจ้าเรือนโดยหมอยาเมือง สมุนไพรที่อยู่ในตำรับของยาเมือง อยู่มีมากมายและมีสรรพคุณแตกต่างกันไป อย่าง หอมแดง มักใช้เป็นยาดมแก้หวัด นับเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่สืบทอดมาในพื้นที่ บ่อสวก และเมืองน่าน เช่นเดียวกับภูมิปัญญาอื่นๆ ของบ่อสวกที่ถูกนำมาเป็นกิจกรรมเรียนรู้ในบ่อสวก และเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ เช่น อาหาร เครื่องดื่ม ลูกประคบ ฯลฯ

2

ลูกประคบสมุนไพรจิ๋ว

สวนอุ้มบุญ บ้านเชียงยืน ในบ่อสวก มีชื่อเสียงในด้านการปลูกสมุนไพร และเป็นแหล่งปลูกเมี่ยงสำคัญของเมืองน่าน มาตั้งแต่บรรพบุรุษ สวนอุ้มบุญ ได้นำวิถีชีวิตการปลูกและการใช้สมุนไพร อาทิ ไพล เปลือกส้มสีทองเมืองน่าน จากความรู้ยาเมืองเมืองน่าน มาทำลูกประคบสมุนไพรจิ๋วขึ้นมา เพื่อบรรเทาอาการเคล็ดขัดยอก บวมซ้ำ รวมถึงไปถึงประคบเพื่อคลายเครียด คลายเมื่อยล้า

3

ชาเมี่ยง

กิจกรรมเก็บใบเมี่ยง เป็นกิจกรรมที่ทำให้นักท่องเที่ยวรู้สึกถึงความเพลิดเพลินท่ามกลางธรรมชาติสภาพแวดล้อมกลางหุบเขา ของบ่อสวก ซึ่งเก็บมาได้พอสมควร ก็เชิญมาพักชิมชาเมี่ยง ซึ่งเป็นเครื่องดื่มช่วยบรรเทาการกระหายน้ำ และทำให้รู้สึกสดชื่นจากกิจกรรมเก็บใบเมี่ยง นอกจากนี้ชาเมี่ยงยังช่วยชะล้างสารพิษในร่างกาย

4

สปาเท้าแช่ยาเมือง

ด้วยองค์ความรู้ยาเมือง ชุมชนบ่อสวกได้นำสมุนไพร มากถึง 7 ชนิด ได้แก่ ตะไคร้ ผิวมะกรูด ไพล ขมิ้น
ใบชุมเห็ดเทศ เกลือ และการบูร มาทำเป็นน้ำสมุนไพรไว้ให้นักท่องเที่ยวได้แช่เท้า ซึ่งกิจกรรมนี้0tช่วยให้กระตุ้นระบบโลหิตไหลเวียนได้ดี รวมถึงช่วยคลายเครียดได้เป็นอย่างดี

5

ฮมยา ฟื้นสุขภาพ

ในช่วงที่มีการระบาดของโคไรน่าไวรัส หรือที่รู้จักกันดีว่า โควิท 2019 ชุมชนบ่อสวกได้ประยุกต์ความรู้เรื่องยาเมืองมาเป็นการดมไอของสมุนไพร “ฮมยา” ด้วยสมุนไพรหลากหลายชนิด อาทิ ขิงหรือข่า หอมแดง ตะไคร้ ใบกระเพาหรือโหระพา ไอของสมุนไพรเหล่านี้มีสรรพคุณต้านไวรัส ขจัดพิษไข้ ไม่แนะนำฮมในผู้ที่มีความดันสูง ผู้มีอาการไข้ และผู้มีอาการแพ้ละอองสมุนไพร

6

บ่อสวกเฮิร์บ

จะเห็นได้ว่าชุมชนบ่อสวกได้นำภูมิความรู้ยาเมืองมาจัดเป็นกิจกรรมที่ช่วยฟื้นฟูสุขภาพ บรรเทาความเหนื่อยหล้า และคลายความเครียดจากกิจวัตรประจำวันที่เคร่งเครียดในเมืองใหญ่ ซึ่งกิจกรรมทั้งหมดเป็นส่วนหนึ่งในเส้นทางการท่องเที่ยวสุขภาพ “บ่อสวกเฮิร์บ” ของบ่อสวก นอกจากนี้ยังมีผลิตภัณฑ์จากความรู้ยาเมืองมาให้นักท่องเที่ยวได้ซื้อติดไม้ติดมือ จะนำไปเป็นของฝากก็ดูใส่ใจในสุขภาพแก่ผู้รับ หรือจะนำไปใช้เองก็ดีต่อสุขภาพของตัวเอง คงต้องบอกว่ามาร่วมกิจกรรมยาเมืองบ่อสวกแล้วจะสอนให้เรารู้จักการกินอาหารเป็นยา เพื่อไม่ให้เราไปกินยาเป็นอาหารในภายหลัง