ปริศนา เสื้อฮี
0
เมื่อได้เดินอยู่ในบ้านดอนมะเกลือ อำเภออู่ทอง นอกจากที่เราจะมีความประทับใจใน ความเป็นลาวโซ่ง หรือไททรงดำ ชาติพันธุ์ อพยพ ย้ายถิ่นมาจากประเทศลาวมาตั้งแต่บรรพบุรุษ เมื่อสองร้อยปีก่อนแล้ว
ชุดของพี่ไกด์ ก็เป็นที่สะดุดตา ยิ่งนัก
เป็นชุดย้อมคราม ที่ดูเคร่งครึม เหมือซ้อนอะไรบ้างอย่าง
พี่เขาได้พาเรามาเยี่ยมชม พื้นที่สำคัญ ของชุมชน อาทิ เฮือนลาวโซ่ง ฐานเรียนรู้การทอผ้า การปักผ้า เป็นต้น
แต่ที่เรามาสะดุดตาสะดุดใจยิ่งนักกลับ เป็น เสื้อตัวใหญ่ ปริศนา ที่แขวน ในฐานทอผ้า
พี่ไกด์บอกเราว่า
"นี้ คือ เสื้อฮี"
1
เสื้อ “ฮี”
เสื้อนอกประจำตัวของไททรงหรือลาวโซ่ง สีเข้ม แขนยาวทรงกระบอก เวลาส่วมก็จะสวมทางหัว
หากเป็นเสื้อ ฮี ของผู้หญิงสามารถใส่ได้ทั้งสองด้าน นับว่าดูเก๋ไก๋มากเลยทีเดียว
ด้านนอกของเสื้อมีสีออกครามมากกว่า มีการประดับประดาลวดลายอยู่บ้าง จะเรียกได้ว่า ดู พื้นๆ ธรรมดามาก ซึ่งด้านนอกนี้มักใส่ไปงานมงคล ตามประเพณี อาทิ พิธีแต่ง พิธีแสนเรือน (หรือพิธีไหว้ผีเรือน)
ส่วนด้านในนี้ อย่าให้พูดเลย ว่าแตกต่างขากด้านนอกเป็นอย่างมาก มีลวดลายสวยงามมากกว่า ประดับด้วย ผ้าพื้นเล็กๆ ที่สวยงาม เมล็ดพืช กระจกชิ้นเล็ก กระดุมเงิน และปักด้วยไหมสลับสี เป็นลายที่ประณีต ประดับในบริเวณหลักๆ ที่คอเสื้อ ด้านข้างลำตัว และชายเสื้อ จะเห็นได้ว่าความประณีตพิถีพิถันเป็นอย่างมาก
ด้านนอกใส่ ให้งานมงคล
แล้วด้านในที่ีสวยๆ หล่ะ ใส่ไปไหน
คำตอบทำให้อึ้งเลย
พี่ไกด์บอกว่า....
เสื้อด้านในใช้คลุมโลงศพเจ้าของเสื้อ เพื่อให้ผู้ตายนำไปในโลกของคนตายด้วย เพื่อให้ญาติพี่น้อง บรรพบุรุษ ที่สิ้นชีวิตไปแล้วได้จดจำได้ว่าเป็นลูกหลาน
จะบอกว่า ด้านในมีสวยงามอย่างมาก ไม่ได้ใส่งานมงคลไม่เหมือนกับคนสมัยนี้เลย
เสื้อฮี เมื่อคลุมโลงศพแล้วลูกหลานที่มีชีวิตอยู่จะเก็บไว้ให้ ทำให้เสื้อฮีจึงยังหลงเหลือมาให้เห็นถึงปัจจุบัน ที่บ้านดอนมะเกลือ เสื้อฮีบางตัวมีอายุเกือบร้อยปี หรือมากกว่าร้อยปีแล้ว
แล้วผู้ชายมีเสื้อฮีใส่ไหม ผู้ชายก็มีเสื้อฮีด้วยเช่นกัน แต่ใส่ได้เพียงด้านเดียวและมีลวดลายที่น้อยกว่า
จากเรื่องราวปริศนาของเสื้อฮี จะเห็นได้ว่าวิถีชีวิตของไททรงดำ ว่ามีความเชื่อเกี่ยวข้องกับความเชื่อนับถือผี ชาติภพ และวิญญาณบรรพบุรุษอย่างเหนียวแน่น สะท้อนออกมาของความพยายามของการทำเสื้อฮีเพื่อใส่ให้บรรพบุรุษ นับว่าด้านในของเสื้อ ฮี มีการเตรียมการที่ยาวนาน เพื่อออกงาน ครั้งเดียวจริงๆ