หัวร่ม


หัวร่ม คือส่วนประกอบที่ใช้ยึดซี่กลอนด้วยการร้อยด้ายยึดทำให้เกิดเป็นโครงร่ม โดยขนาดของหัวนั้นก็จะขึ้นอยู่กับขนาดของร่มและมีลักษณะที่แตกต่างกัน เช่นหัวจิก ใช้เข้าร่มกับผ้าฝ้ายหัวปียง ใช้เข้ากับร่มกระดาษสาหัวจุกหรือหัวที่มีลวดลาย ใช้สำหรับผ้าแพร


ตุ้ม, ตุ๊มจ้อง (คำเมือง)


ตุ้มคือส่วนที่อยู่ด้านในของร่ม ถัดลงมาจากหัวใช้ทำหน้าที่ยึดซี่ค้ำเพื่อเป็นตัวดันม้าร่มให้ล๊อคไว้จะใช้ด้ายไนลอนในการยึดตุ้มกับซี่ค้ำ


คันถือ, มือก๋ำ (คำเมือง)


คันถือ หรือมือจับ มีลักษณะเป็นส่วนที่ใช้มือจับของตัวร่มมีขนาดและลักษณะไม้ที่ต่างกันจะมีขนาดตั้งแต่ไซส์ 10-12 นิ้วและ 14-20 นิ้ว ไม้ที่ใช้มีสองลักษณะที่นำมาทำคันถือ หรือมือถือคือไม้กึงจะผลิตคันถือสำหรับร่มกระดาษสาและร่มผ้าแพร และไม้ไผ่จะใช้ผลิตคันถือสำหรับร่มผ้าฝ้าย ลวดลายการออกแบบคันถือจะขึ้นอยู่กับช่างที่ทำ


ซี่ค้ำ, ก้ำ (คำเมือง)


ซี่ค้ำคือซี่ไม่ไผ่ที่ต่อลงมากจากด้านล่างของซี่กลอนในส่วนของขนาดและจำนวนก็จะแตกต่างกันไป โดยร่มขนาด10นิ้ว-14นิ้ว จะใช้ซี่ค้ำอยู่ที่ 24 ซี่ร่มขนาด17นิ้ว-20นิ้ว จะใช้อยู่ที่ 28 ซี่ร่มขนาด 40นิ้ว-60นิ้ว จะใช้อยู่ 36 ซี่ และเล็กสุดจะอยู่ที่5นิ้ว จะใช้ทั้งหมด16 ซี่ในจำนวนซี่นั้นจะใช้เท่ากันทั้งซี่ค้ำและซี่กลอนเช่นถ้าร่มขนาด 20 นิ้วจะใช้ซี่28 ซี่ทั้งซี่กลอนและซี่ค้ำ


ซี่กลอนร่ม, ก๋อนร่ม (คำเมือง)


ซี่กลอนร่มหรือภาษาเหนือเรียกว่าซี่กาน มีขนาดตั้งแต่ 5 นิ้ว 10นิ้ว 12นิ้ว 14นิ้ว 17นิ้ว 20นิ้ว 25นิ้ว 30นิ้ว 35นิ้ว 40นิ้ว 50นิ้ว และใหญ่สุดอยู่ที่ 60นิ้ว มีลักษณะเป็นไม้ไผ่ยาวที่อยู่ด้านบนของซี่ค้ำ ขนาดของซี่กลอนนั้นจะมีขนาดหนาบางไม่เท่ากันขึ้นอยู่กับผ้าที่ห่อหุ้มร่มนั้นเช่น ถ้าหุ้มด้วยผ้าฝ้ายผ้าฝ้ายจะมีลักษณะหนาจึงต้องใช้ซี่กลอนร่มที่มีขนาดหนาเพื่อที่จะรองรับน้ำหนัก ในส่วนของผ้าไหมที่มีน้ำหนักเบาก็จะใช้ซี่กลอนร่มที่มีลักษณะที่บาง


ม้าร่ม (ตัวล๊อค)


ม้าร่ม หรือตัวล็อคโดยใช้วัสดุในการทำคือไม้ไผ่และลวดสปริงมีหน้าที่ช่วยค้ำตัวร่มไว้กับตุ้มเพื่อไม่ให้ร่วงหล่น มักติดอยู่ตรงด้ามยาวของร่มส่วนจะสูงหรือต่ำนั้นขึ้นอยู่กับขนาดของร่ม


ปลอกลาน


ปลอกลานหรือใบลานจะใช้สำหรับห่อหุ้มส่วนของหัวร่ม มีลักษณะเป็นใบยาวเล็กสีน้ำตาล ก่อนจะนำมาใช้นั้นจำเป็นที่จะต้องนำมาแช่น้ำไว้ก่อนนำไปใช้เพื่อความเหนียวและทนทานของใบลานหรือปลอกลาน ในส่วนของขนาดของปลอกลานนั้นขึ้นจะอยู่กับขนาดของร่ม


ด้ายร่ม, ฝ้ายผ่าน (คำเมือง)


มีลักษณะเป็นเส้นยาวที่ประกอบด้วยเส้นใยหลายๆเส้นรวมกัน ผิวมีลักษณะเรียบด้ายเป็นส่วนที่สำคัญอย่างหนึ่งในการทำร่มเพราะการทำร่มนั้นจะใช้ด้ายในการยึดทำโครงร่มให้แน่นหนาและแข็งแรงในส่วนประเภทของด้ายนั้นมักจะนิยมใช้ด้ายไนลอนในการยึดโครงร่มเพราะด้ายไนลอนนั้นจะมีลักษณะพิเศษก็คือมีความเหนียวและทนทาน ในส่วนของการตกแต่งโดยใช้ด้ายพันกันขึ้นลงจนเกิดลวดลายภายในซี่ค้ำนั้นมักใช้ด้ายประเภทฝ้ายหรือไหมประดิษฐ์ที่มีหลากสีในการตกแต่ง